Don Verzè: Gesù fuq id-dinja?

…zgur mhux il-kaz minkejja li dejjem ipprova jpingi lilu nnifsu bhala s-salvatur li kien qed jigi disprezzat

Is-sena 2011 ghalqet bil-mewt tal-qassis-fundatur tal-Isptar San Raffaele ta’ Milan, Don Luigi Verzè. Huwa miet b’attakk tal-qalb lejliet l-ewwel tas-sena fl-età ta’ 91 sena. Kien il-president tal-Fondazzjoni Monte Tabor li kienet tmexxi l-istess sptar.

Fl-istess sena, l-Isptar San Raffaele spicca fallut b’dejn ta’ biljun u nofs ewro u l-kaxxier tal-istess sptar, Mario Cal, ikkommetta suwicidju f’Lulju. Ghaldaqstant dahal responsabbli l-Vatikan biex imexxi dak li fadal minn San Raffaele.

Minkejja li fl-ahhar waqtiet ta’ hajtu Verzè pprova jpingi lilu nnifsu bhala gesù hekk kif qal li “spiccajt fuq il-kurcifiss bhal Gesù”, mill-investigazzjonijiet li saru dwar il-hofra finanzjarja fi hdan il-Fondazzjoni Monte Tabor sar maghruf li fil-fatt ma kienx.

Verzè involut fil-falliment ta’ San Raffaele ta’ Milan

Sar maghruf li kien inholqot sistema biex jisparixxu miljuni ta’ ewro fi flus kontanti mill-kotba finanzjarji tal-Fondazzjoni u li d-destinazzjoni taghhom kienet bhala flus lejn politici ta’ kull kulur, investimenti fittizji fl-Azerbaijan, ajruplan personali ghal Verzè u anke appartament shih li sewa ¢650,000 ghall-habiba ta’ Verzè, Raffaella Voltolini.

Wara li sar maghruf dan kollu, Verzè ceda kull poter li kellu fil-fondazzjoni wara 42 sena ta’ tmexxija fejn irnexxielu johloq kolonna fir-ricerka u l-kura, izda wkoll sensiela ta’ investimenti paralleli bi gwadann personali.

Konnessjoni ma’ Malta

Lura lejn is-snin 90, Dun Charles Vella li kien ghamel xi zmien jahdem mal-Isptar San Raffaele ta’ Milan bhala ufficjal ghar-relazzjonijiet pubblici rnexxielu jhabbeb lill-Gvern Nazzjonalista, immexxi minn Eddie Fenech Adami u Louis Galea bhala Ministru tas-Sahha, ma’ Don Verzè.

Kienet harget l-idea li f’Malta jinbena sptar specjalizzat li jhabbatha mal-Isptar San Raffaele ta’ Milan u li jkun centru ta’ ricerka medika. Dan l-isptar kellu jkun immexxi mill-Fondazzjoni ta’ Don Verzè.

Meta gew ghall-ghazla ta’ min kellu jibni dan l-isptar il-gdid, il-gvern Nazzjonalista ta’ dak iz-zmien qabad u ghazel lill-Fondazzjoni San Raffaele minghajr ebda sejha ta’ tenders. Dan kollu sar bejn ftehim bejn il-kbar ta’ San Raffaele, f’dan il-kaz Don Verzè u l-gvern Malti ta’ dak iz-zmien.

Il-gvern, flimkien mal-Fondazzjoni San Raffaele dddecidew li jibnu sptar li jesa 450 sodda. Ghazlu wkoll li jaqsmu s-servizzi medici f’Malta fi tnejn: uhud f’San Raffaele f’Tal-Qroqq u l-kumplament fl-Isptar San Luqa. B’dan il-mod kienu se jirdoppjaw ir-rizorsi li kien hemm bzonn u anke l-infiq.

Sar maghruf li kellu jkun il-gvern li jhallas ghall-bini tal-isptar izda kollox skont kif jiddeciedu ta’ San Raffaele. Barra minn hekk, il-gvern ried ukoll ihallashom tas-servizzi li jaghtu lill-pazjenti. Kien proprju hawnhekk meta l-Gvern Nazzjonalista beda jahsibha jekk il-pazjenti kellhomx jibdew ihallsu parti mill-flus ghas-servizzi medici li jiehdu.

Il-gvern, flimkien mal-Fondazzjoni San Raffaele, ghazlu lil Ortesa bhala d-disinjaturi tal-isptar. Ghal darb’ohra ma hargux sejhiet ghall-kuntratti. Il-pjanti damu ma waslu u gieli waslu bi zbalji li kellhom jigu rrangati. Fil-fatt, il-kumpanija tal-kostruzzjoni Svediza Skanska, li ntaghzlet din id-darba b’sejha ta’ tenders minkejja li kien process li holoq kontroversja peress li l-qrati kienu qalu li l-Ministru tal-Finanzi kien qabez il-limiti li kellu, kienet qalet li madwar nofs il-pjanti mekkanici ta’ Ortesa kellhom bzonn jigu rrangati.

Skanska ma kellhomx problema biex jirrangaw il-pjanti peress li kienu jithallsu ta’ kull bicca xoghol li kienu jaghmlu zejda. Ix-xoghol beda u sa Ottubru tal-1996, meta l-isptar suppost kellu jkun qrib li jibda jopera u meta kienu ntefqu digà diversi miljuni ta’ liri, kienu ghadhom inbnew zewg sulari taht l-art.

Mal-qalba tal-gvern

Fl-1996, kien hemm qalba fil-gvern u Partit Laburista mmexxi minn Alfred Sant ra li l-kuncett ta’ dan l-isptar ma kienx dak li kien jemmen fih hu. Il-Ministru tas-Sahha ta’ dak iz-zmien, Michael Farrugia, ikkummissjona numru ta’ rapporti u kellu diskussjonijiet mal-istakeholders fis-settur tas-sahha. Ir-rapporti kollha tal-istakeholders kienu kollha kontra l-kuncett li s-servizzi tal-isptar ikunu maqsumin u rrimarkaw ukoll li taht amministrazzjoni Nazzjonalista qatt ma kienu gew ikkonsultati dwar l-Isptar San Raffaele. Dan kien ifisser li kien qed jinbena sptar li l-esperti medici lokali ma kinux jaqblu mieghu.

Intant, gie deciz li tintemm ir-rabta ma’ Don Verzè.

Verzè minn dejjem ihossu s-salvatur

F’kontribuzzjoni ricenti fuq it-TORCA, Sant kien irrakkonta l-laqgha li kellu ma’ Verzè f’Kastilja. Irrakkonta kemm kien persuna zorra u minkejja t-tahwid li gab fil-progett ipprova jpingi lilu nnifsu bhala “salvatur li qed jigi disprezzat”.

Verzè kien ukoll wasal biex jispjega dwar kif kien jahdem. Kien qal lil Sant li jekk il-gvern Malti jithajjar biex jitlob self mill-fond socjali tal-Kunsill tal-Ewropa, hu kellu l-hbieb hemm u kien jista’ jghin.

Wara li twarrab Verzè, il-gvern Laburista pprova jaddatta l-isptar skont l-esigenzi medici tal-poplu. gie deciz li jinbena sptar li jesa bejn 800 – 1,000 sodda. Il-kuntratt ma’ Ortesa twaqqaf u harget sejha ghal tenders ghad-disinjaturi. Il-kuntratt inghata lil Norman and Bawburn. Dawn kienu stmaw li l-prezz tal-kostruzzjoni, tal-mekkanika u l-elettriku kienu se jammontaw ghal madwar Lm70 miljun u kellu jsir sal-2001.

Meta mbaghad fl-1998 tela’ gvern Nazzjonalista, dan waqqaf il-kuntratt tad-disinjaturi Norman and Bawburn u minflok iffirma kuntratt gdid ma’ Skanska ghad-disinn, bini u supervizjoni tal-isptar. Dan sewa Lm93 miljun u kellu jinfetah fl-2003 u jitlesta sal-2005. Izda fl-2004 gie ffirmat kuntratt iehor ta’ Lm145 miljun bil-patt li l-isptar jitlesta sa Lulju tal-2007.

melvindelsol@hotmail.com