Kultura li ghadna qeghdin naghrfuha
Meta wiehed isemmi l-kelma comic hafna min-nies jassocjawh ma’ suggett li hu tat-tfal. F’mohhhom jigihom il-Beano u comics ohrajn simili. Fil-verità din l-idea hi zbaljata u min jifhem vera fil-comics iqabbilhom ma’ kultura. Hekk tkellem mieghi Chris Legalle minn Wicked Comics li flimkien ma’ tim ta’ tmienja min-nies qed jorganizza ghat-tielet darba l-Malta Comic Convention.
Chris qalli li f’pajjizna hi problema li n-nies jassocjaw il-comics ma’ xi haga tat-tfal u li juzaw Ingliz ta’ livell baxx. Fil-verità din il-kultura tinvolvi l-kotba in generali, il-‘video games’, il-films, l-animazzjoni u sahansitra t-tpingija. Artist li jpingi l-comics illum il-gurnata ssibu jahdem fl-industrija tal-films u jikteb anke novelli.
Fil-fatt, barra minn Malta hemm universitajiet li huma dddedikati fuq hekk biss u l-istudenti jiggradwaw f’dan il-qasam. Barra minn hekk, qeghdin jahdmu fuq diversi kitbiet klassici, bhalma huma dawk ta’ Shakespeare, biex jaqilbuhom f’format komiku. Din is-sena, fil-Comic Con se jkun hemm erba’ artisti li hadmu fuq dawn ix-xoghlijiet.
Chris qalilna li huma qeghdin jipprovaw jippromwovu dan il-materjal fl-iskejjel, fejn ikollok it-test originali f’naha u mbaghad ikollok verzjoni aktar semplici biex min ibati xi ftit biex isegwi jsib l-ghajnuna. Barra minn hekk johorgu wkoll noti b’format komiku biex aktar jghinu lill-istudenti jistudjaw u jifhmu.
Diskussjoni dwar l-uzu tal-comics
Waqt il-konvenzjoni li se ssir fi tmiem din il-gimgha fic-centru tal-Kreattività, il-Kavallier ta’ San gakbu, se jkun hemm bosta tahditiet dwar dan is-suggett. Fost l-ohrajn se jitkellem David Pace li hu ghalliem u li se jitkellem dwar kif in-novelli grafici jistghu jintuzaw bhala mezz biex wiehed jaqra. Barra minn hekk, se jkun hemm panel immexxi minn gorg Mallia u flimkien mal-membri l-ohrajn se jitkellmu wkoll dwar il-comics u l-uzu taghhom fl-edukazzjoni.
Maghhom se jiehdu sehem ukoll membri ohrajn bhal Sonia Leoung li xogholha hu li ddur id-dinja u tghallem dwar l-arti tal-comics u kif jistghu jintuzaw; Sonia Muscat li tahdem bhala ghalliema u taghmel hafna prezentazzjonijiet lit-tfal u tuza l-eroj komici biex tfehemhom dwar suggetti bhall-importanza li jieklu ikel bnin u suggetti simili u bosta nies ohrajn li se jaqsmu l-esperjenza taghhom ma’ dawk li jkunu prezenti.
Nuqqas ta’ kreattività
Chris ihoss li hawn Malta hawn il-bzonn tal-comics. Dan peress li hawn nuqqas kbir ta’ kreattività. Hu jhoss li sa minn meta tkun zghir jipprovaw jaqtghulek il-kreattività u ghalhekk huma qeghdin jahdmu biex jevitaw li dan jigri.
Ghal dan il-ghan huma organizzaw anke kompetizzjoni fejn it-tfal li hadu sehem fiha gew imqabbdin joholqu l-eroj taghhom. Ix-xoghlijiet kollha se jigu esebiti fil-konvenzjoni u l-esperti barranin fl-ahhar se jaghzlu liema rebhet.
Ghalkemm fil-konvenzjoni se jidhru x-xoghijiet kollha li jkunu saru matul is-sena, huma bhal organizzazzjoni jitaqghu mal-artisti minn tal-inqas darba fix-xahar u jkollhom anke workshops, fejn jghallmuhom jahdmu fi grupp. Skont Chris hi problema li jkollhom li hafna artisti f’pajjizna jkunu jridu jahdmu wahedhom. Hija haga possibbli imma rari ssib min jirnexxielu johrog comic wahdu. Barra minn Malta, fuq harga wahda ta’ comic gieli jkun hemm ghaxra min-nies jahdmu fih.
Barra milli taqsam ix-xoghol, li tahdem fi grupp hu tajjeb ghax kulhadd jesprimi l-ideat tieghu ma’ shabu u jjinghata rispons dwar l-idea li jkollu.
Rigward comics li jigu ppubblikati hawn Malta, Chris qal li s-sena l-ohra giet ippubblikata l-ewwel novella grafika, gew ippubblikati zewg comics f’forma ta’ sensiela u kull erba’ xhur qieghda tohrog sensiela li tissejjah “Tas-Sikkina”, li huma comics bil-Malti. Il-problema li ghad hemm s’issa hi li dawn il-comics jigu ppubblikati f’ammonti zghar u min iqassamhom fil-hwienet mhux qed jaghmel sforzi kbar biex ibighhom. Lanqas ma jsir xi sforz minn tal-hwienet biex ibighuhom. Il-bejjiegha hafna drabi ghadhom lanqas jafu kif jikklassifikawhom. S’issa ghad m’hawnx daqshekk promozzjoni taghhom ghalkemm is-suq taghhom jezisti u jinteressa lil diversi nies. Fuq nota tajba, Chris qal li forsi mis-sena d-diehla l-affarijiet jistghu jiccaqilqu ghax fil-konvenzjoni se jarma distributur lokali u b’hekk jara x’interess hawn fihom.
X’importanza jinghataw il-comics?
Minn meta bdiet ix-xena tal-comics f’Malta Chris ra li l-affarijiet qeghdin jimxu bil-mod ’il quddiem. Din is-sena, permezz tal-Iskema Kreattiv, f’partnership mal-British Council, l-organizzazzjoni ta’ Wicked Comics inghatat il-fondi biex iduru fi tmien skejjel u jaghtu ‘lectures’ dwar dan is-suggett. Fil-fatt, tnejn mill-artisti mistednin ghal din il-konvenzjoni se jkunu qeghdin iduru dawn it-tmien skejjel u jghallmu lill-istudenti.
Barra minn hekk, Wicked Comics qieghda tiehu sehem fil-Premju tal-President fejn qeghdin jiehdu hsieb tifel li ghandu problemi socjali izda li gie rrakkomandat mill-ghalliema tieghu ghax ghandu talent fit-tpingija.
Chris spjegali li huma ma jghallmux biss it-teknika ta’ kif tohloq comic biss, izda dwar dak kollu li tinvolvi din ix-xena u kif jahdmu l-affarijiet fil-verità. Fil-workshops jaraw anke xi problemi jiffaccjaw il-barranin li jippubblikaw dawn il-comics fuq skala akbar.
F’kuntatt li kellhom ma’ università fl-Ingilterra, dawn urew interess u ghogobhom dak li qeghdin jaghmlu Wicked Comics li mhux qeghdin jikkonsidraw il-comics fil-qasam tal-edukazzjoni biss izda b’konnessjoni mal-industrija.
Chris spjega li ghadna ’l boghod biex ix-xena tal-comics tikber, izda certi fondi li qeghdin jinholqu juru li qed ikun hemm hsieb biex nibdew naghtuhom aktar importanza fuq livell nazzjonali. Wara kollox l-arti komika tintuza kemm fi ‘graphic design’, ‘t-shirt design’, minn kumpaniji li jahdmu l-films (biex jaghmlu ‘story boarding’), fl-industrija tal-loghob, ghar-reklamar u anke f’disinni ta’ logos u affarijiet simili. Dan ifisser li tista’ toffri diversi opportunitajiet ta’ xoghol.
Skont Chris, meta bdew kien il-British Council biss li kien jassistihom hafna. Illum il-gurnata l-MTA bdew jirrealizzaw li hemm potenzjal f’din ix-xena u bil-mod il-mod l-affarijiet qeghdin jimxu.
Chris jixtieq li maz-zmien jibda jkun hemm izjed promozzjoni tal-comics, anke mill-midja. Ihoss li l-midja tista’ tghallem hafna lin-nies dwar x’inhi din il-konvenzjoni, ghax skont hu, b’differenza mal-barranin ahna ghadna ma nafux ezatt x’inhi din il-konvenzjoni u ghalhekk in-nies mhux dejjem juru interess.
Il-konvenzjoni
Intant, il-Malta Comic Con se tittella’ fi tmiem din il-gimgha bejn l-10 a.m. u s-6 p.m. fil-Kavallier ta’ San gakbu. Biljett ta’ gurnata jiswa ¢7, filwaqt li biljett ghall-jumejn jiswa ¢12. Il-biljetti jinxtraw minn mal-bieb jew inkella minn fuq www.sjcav.org. It-tfal taht il-11-il sena jidhlu b’xejn.
No comments:
Post a Comment